De geschiedenis van vinyl (2)

• Geplaatst op 5 Juni 2019
• Door Henk Guldemeester
• Geplaatst in Vinyl
• 0

Vervolg op de geschiedenis van vinyl en de toepassing daarvan voor vinyl (deel 2)

We leven 1958. De stereoplaat heeft net zijn introductie gehad. In de vorige blog beschreven we de techniek van de twee kanalen. In deze tijd werden LP's uitgebracht in verschillende formaten. Doorgaans zijn singles 7 inch (18 centimeter) en langspeelplaten 12 inch (30 centimeter). Door de ban genomen zijn LP's zwart. De reden is dat er koolstof aan toegevoegd wordt om de levensduur te verlengen. Koolstof is fijner te malen dan de meeste andere kleurstoffen. Vandaag de dag worden LP's in veel meer kleuren geleverd. Record Industry uit Haarlem (zie foto van een snijmachine) is een Nederlandse perserij die veel andere kleuren uitbrengt. Met uitzondering van doorzichtige platen loop je bij gekleurde platen het risico dat er in stille passages en bij de in- en uitloop net even wat meer ruis is te horen. 

Vinyl komt in verschillende gewichten voor. Zo kwamen we vroeger voornamelijk 120 gram tegen, tegenwoordig komt ook 140 gram, 160 gram, 180 gram en zelfs 200 gram voor. Audiofielen vinden de 180 en 200 grams versies beter klinken. Het voelt in ieder geval wat meer solide aan.

De meeste LP's die uitgebracht worden zijn geschikt om op 33 1/3 rpm af te spelen. Er worden tegenwoordig ook veel audiofiele LP's op 45 rpm uitgebracht. Met name een label als Mobile Fidelity Sound Labs brengt heruitgaves op deze snelheid uit. Er zit logica achter deze 45 toeren. Het is het resultaat van een berekening - in 1948 bedacht door RCA Victor - waarvan de uitkomst is dat bij deze snelheid de binnenste groef de helft van de diameter heeft van de buitenste groef. Deze formule houdt ook rekening met groefafmetingen, frequentiebereik en de toegestane vervorming. 

Over de suggestie (of niet) dat een 45 rpm LP ook beter klinkt bestaan interessante theorieën. Omdat de 45 rpm LP sneller draait dan een 33 rpm LP is er meer informatie mogelijk in dezelfde tijdseenheid. Fabrikanten kunnen dus domweg meer informatie kwijt. Ten opzichte van een 33 rpm LP is er meer ruimte voor het signaal. Meer ruimte voor een grotere frequentierespons en ruimere dynamiek. Dat alle 45 rpm LP's dan beter klinken is niet gezegd hiermee. Alleen dat de technische mogelijkheden er zijn.